Ζέστη και ξηρασία σκοτώνουν τα έλατα στα Καλάβρυτα: SOS για τα δάση της Ελλάδας
Τα έλατα είναι δέντρα που αγαπούν τα δροσερά και υγρά κλίματα. Όμως οι παρατεταμένες ξηρασίες και οι υψηλές θερμοκρασίες τα τελευταία χρόνια τα έχουν αποδυναμώσει.
Στις καταπράσινες πλαγιές των Καλαβρύτων , η εικόνα είναι πλέον ζοφερή. Εκατοντάδες έλατα έχουν πάρει ένα κοκκινωπό χρώμα, οι βελόνες τους μαραίνονται και το άλλοτε επιβλητικό δάσος μοιάζει να σβήνει σιγά σιγά. Η κλιματική αλλαγή δεν είναι πια μια μακρινή απειλή, είναι εδώ, αποστραγγίζει τη ζωή από τη φύση και αφήνει πίσω της ένα τοπίο θλίψης.
«Στο παρελθόν βλέπαμε μερικά ξερά δέντρα ανάμεσα στα υγιή. Τώρα ψάχνουμε με το κιάλι να βρούμε ποια παραμένουν πράσινα», λέει στο Reuters η Κατερίνα Κολύρου, επικεφαλής της τοπικής δασικής υπηρεσίας.
Καυτά καλοκαίρια – ήπιοι χειμώνες: Ο θανάσιμος συνδυασμός
Τα έλατα είναι δέντρα που αγαπούν τα δροσερά και υγρά κλίματα. Όμως οι παρατεταμένες ξηρασίες και οι υψηλές θερμοκρασίες τα τελευταία χρόνια τα έχουν αποδυναμώσει, αφήνοντάς τα εκτεθειμένα σε «ύπουλους εχθρούς»: ξυλοφάγα σκαθάρια που ανοίγουν σήραγγες κάτω από τον φλοιό και κόβουν τη ροή των θρεπτικών συστατικών. Το αποτέλεσμα; Αργός αλλά σίγουρος θάνατος.
Ο Δημήτριος Αβτζής, εντομολόγος του ΕΛΓΟ «Δήμητρα», προειδοποιεί: «Τα σκαθάρια βρίσκουν πρόσφορο έδαφος στα αδύναμα δέντρα. Και πλέον τα έλατα είναι πιο ευάλωτα από ποτέ».
Ραγδαίες αλλαγές στο κλίμα – Χιόνι τέλος
Το 2024 καταγράφηκε ως η πιο ζεστή χρονιά στην ιστορία. Στην Ελλάδα, η θερμοκρασία ανέβηκε κατά 1,5 βαθμό σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, ενώ σε ορεινές περιοχές η άνοδος άγγιξε ακόμη και τους 2 βαθμούς. Αυτό σημαίνει λιγότερες ημέρες με χιόνι, άρα λιγότερη υγρασία , ζωτικής σημασίας για τα ελατοδάση.
«Η χιονοκάλυψη έχει μειωθεί κατά 30-40%», εξηγεί ο Κώστας Λαγουβάρδος από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Και προσθέτει με νόημα: «Δεν μπορούμε να φτιάξουμε χιόνι. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να βρούμε τρόπους να μετριάσουμε τις συνέπειες».
Το φαινόμενο εξαπλώνεται
Η εικόνα δεν είναι μοναδική στην Ελλάδα. Στην Ισπανία, στις πλαγιές των Πυρηναίων, και εκεί τα έλατα δείχνουν σημάδια παρακμής. Ένα παγκόσμιο φαινόμενο που χτυπά καμπανάκι κινδύνου για τα δάση της Ευρώπης.
Τι μέλλει γενέσθαι στα Καλάβρυτα
Οι αρχές σχεδιάζουν να απομακρύνουν τα νεκρά και μολυσμένα δέντρα, σε μια προσπάθεια να περιοριστεί η καταστροφή. Όμως οι ειδικοί δεν τρέφουν αυταπάτες: η κλιματική κρίση δεν σταματά με ένα αλυσοπρίονο. Το ερώτημα που μένει ανοιχτό είναι αν θα προλάβουμε να σώσουμε ό,τι απέμεινε από τα ιστορικά ελατοδάση της χώρας μας , ή αν θα τα θυμόμαστε απλώς μέσα από παλιές φωτογραφίες.
Η κλιματική κρίση απειλεί τα Χριστούγεννα
Η εξαφάνιση των ελάτων δεν είναι μόνο περιβαλλοντική τραγωδία , αγγίζει και μια από τις πιο γιορτινές παραδόσεις μας. Τα Χριστούγεννα, το έλατο είναι το κατεξοχήν σύμβολο της γιορτής, το δέντρο γύρω από το οποίο μαζεύονται οικογένειες και παιδιά. Αν όμως τα ελληνικά ελατοδάση συνεχίσουν να «πεθαίνουν», τότε οι επόμενες γενιές ίσως να γνωρίζουν το χριστουγεννιάτικο δέντρο μόνο ως ένα πλαστικό στολισμό, χάνοντας το άρωμα, τη ζεστασιά και τη μαγεία του φυσικού ελάτου.
